روان نیوز

مهارت متمایز ساختن همسر از والدین
قسمت اول

ممکن است شما نیز این تجربه را داشته باشید که برخی افراد را برای اولین بار ملاقات می کنید و ناخودآگاه به آن ها جذب می شوید یا از آن ها دوری می کنید. این افراد احتمالا طوری تبسم می کنند که شما را یاد کسی می اندازند و یا لهجه ی آن ها فردی را بخاطر شما می آورد. گرچه شباهت بین این دو ممکن است خیلی جزئی باشد اما شما طوری عکس العمل نشان می دهید که گویی وی همان فرد آشنا است. شما در مورد وی پیش فرض هایی ساخته اید که ممکن است به هیچ وجه بر اساس واقعیت نباشد و استنباط هایی کرده اید که ممکن است اصلا به او ربطی نداشته باشد. به این رویداد “جا به جایی غیر ارادی” گفته می شود.

جا به جایی غیر ارادی هم می تواند در روابط صمیمانه و هم در رابطه با غریبه ها اتفاق بیفتد. شما می توانید با همسر خود طوری رفتار کنید که گویی والد شما یا شخص دیگری از گذشته شماست. اگر پیش فرض های شما محتوای منفی داشته باشند می تواند پیامد های بسیار مخربی بدنبال داشته باشد. برای از بین بردن این جا به جایی ها در رفتار خود صرف این که بفهمید، همسرتان را با والدین خود اشتباه گرفته اید، کفایت نمی کند. تنها زمانی می توانید از این جا به جایی خلاص شوید که بتوانید دو فردی را که با هم اشتباه می گیرید، در ذهنتان مجزا کنید. در این بخش شما را راهنمایی می کنیم تا نحوه ی ارتباط دو فرد را در ذهن خود بدانید و این جا به جایی را از بین ببرید.

مهارت متمایز ساختن همسر از والدین
✍قسمت دوم

شرایط بوجود آورنده ی جا به جایی غیر ارادی

روابط متقابل یا وضعیت های استرس زا که باعث اضطراب می شوند، احتمال جا به جایی غیر ارادی را افزایش می دهند. وقتی سطح استرس شما افزایش می یابد، احساس می کنید که هر لحظه ممکن است آسیب ببینید. همچنین موقعیت هایی که در آن ها نیازهای شما با نیاز های طرف مقابل تعارض دارند، احتمال جا به جایی غیر ارادی بیشتر است. موقعی که نگرانید نیاز هایتان برآورده نشوند یا به نیاز هایتان اعتبار داده نشود.

یکی دیگر از موقعیت ها در حضور خویشاوندان است. واکنش های کودکی در حضور افرادی که در رشد وی نقش داشته اند یعنی اعضای خانواده ، خیلی سریع تر تحریک می شود، اعضای خانواده افرادی هستند که حتی اگر رفتار فعلی آن ها تغییر کرده باشد باز هم حضور آن ها باعث می شود ناراحتی های قدیمی یادآور شوند و زخم های کهنه سر باز کنند.

از دیگر موقعیت هایی که احتمال جا به جایی غیر ارادی را افزایش می دهند ، روابط پر استرسی هستند که در آن ها به مهارت حل مسئله نیاز است. در آن ها رقابت وجود دارد یا موقعیتت هایی هستند که باعث افسردگی یا پایین آمدن عزت نفس می شوند.

چگونه جا به جایی های غیر ارادی خود را شناسایی کنیم؟

۱- یکی از شاخص ترین نشانه های جا به جایی غیر ارادی این است که در پاسخ به گفته های همسرتان بطور ناگهانی هیجانات منفی از خود نشان دهید. این احساس ها باعث می شود با استفاده از عقب نشینی بدست اوردن تایید مجدد و یا پرخاشگری از خودتان محافظت کنید.
۲- سرنخ دومی احساس های قدیمی یا آشنا بودن احساسات است. شما دفعات بی شماری این احساس را تجربه می کنید و اگر به گذشته خود بنگرید متوجه می شوید که هنگام کودکی چنین احساسی را داشته اید. خود احساس مهم نیست بلکه ماهیت آشنا بودن مهم است.
۳- تکرار احساسات بویژه عصبانیت . بویژه وقتی که عصبانیت با این حس آشنا بودن همراه است” باز برگشتیم اینجا” و در صورتی که بطور ناگهانی یا گاهی بیش از حد مورد انتظار عصبانی شده اید، به احتمال زیاد دچار جا به جایی غیر ارادی شده اید.
۴- ذهن خوانی. مواقعی اتفاق می افتد که شما در مورد احساسات و تفکرات همسرتان برای خود پیش فرض هایی درست می کنید. هر چقدر هم زمان طولانی با یکی زندگی کنید واقعا با اطمینان نمی توانید در زمان خاص بدانید چه در ذهن او می گذرد. موقعی که چنین پیش فرض هایی درست می کنید ، احتمالا با تجربیات کودکی شما جا به جا شده اند و ربطی به موقعیت فعلی ندارند.
۵- ترس از مورد سوء استفاده قرار گرفتن و طرد شدن از سوی همسر( هنگامی که هیچ گونه خطر واقعی وجود ندارد)

۶– مدت زمان لازم برای کسب مهارت : یک هفته می باشد. به چالش کشیدن جا به جایی غیر ارادی ممکن است چهار هفته وقت بگیرد. شما باید بطور مداوم رفتار های مقابله ای جایگزین ایجاد نمایید.

شناسایی جا به جایی غیر ارادی

این تمرین شما را قادر می سازد تا بفهمید آیا از جا به جایی غیر ارادی استفاده می کنید یا نه؟ از رویدادی که اخیرا با همسر خود داشته اید شروع کنید و مسیر پیدا کردن جا به جایی غیر ارادی را بسمت پایین دنبال کنید.
ماهیت جا به جایی های غیر ارادی شما چیست؟
یک دفترچه یادداشت تهیه کنید و برگه ها را به سه ستون تقسیم کنید. بالای ستون اول بنویسید، رویداد، ستون دوم ، احساسات، ستون سوم، خود گویی در مورد رفتار همسرم، نیمه سمت چپ را خالی بگذارید.

مهارت متمایز ساختن همسر از والدین
✍قسمت سوم

مقابله با جا به جایی غیر ارادی
بعد از یک هفته که رویداد ها را نوشتید ، کم کم به ماهیت جا به جایی های غیر ارادی خود پی خواهید برد. در مرحله بعد باید با این جا به جایی های غیر ارادی به چالش بپردازید. نیمه سمت چپ دفترچه یادداشت را که خالی گذاشته بودید به سه ستون تقسیم کنید. بالای ستون اول ، چه کسی روبروی شماست؟ در ستون دوم، همسر من چگونه مشابه او شده است؟ در ستون سوم، واکنش من چیست؟ در مورد هر رویدادی که نوشته اید این سه ستون را پر کنید.

چه کسی روبروی شماست؟ فردی از گذشته خود را که باعث این واکنش می شود شناسایی کنید. با چه کسی قبلا این احساس را داشته اید؟ شناسایی این افراد شما را قادر می سازد که بفهمید آن فرد چه عملی را انجام می داده که برای شما اینقدر درد ناک بوده است.
همسر من از چه نظر شبیه اوست؟ بصورت دقیق روشن نمایید که چه مواردی باعث می شود شما همسرتان را مشابه فردی در گذشته خود ببینید؟ دقیقا چه کاری انجام می دهد که شما یاد آن فرد می افتید؟
باید فعالیت دیگری نیز انجام دهید. شواهدی پیدا کنید که نشان می دهند همسر شما با فرد مورد نظر از گذشته شما تفاوت دارد و دارای انگیزه و احساسات متفاوت با آن فرد است.

واکنش من: بصورت کوتاه راهکار های خود را بنویسید. حال در مورد پیامد واکنش های خود تامل کنید: آیا پاسخ شما موثر بوده؟ موقعی که این راهکار را بکار گرفتید در رابطه شما چه حالتی رخ داد؟ آیا پاسخ شما تاثیرات دراز مدتی به همراه داشت؟

راهکار های جایگزین

در این مقطع شما می دانید کدام والد در برابر شماست. چه کاری انجام می دهد و شما چه احساسی دارید. رفتار را شناسایی کرده و می دانید همسرتان در عالم واقع با والدتان چقدر تفاوت دارد. راهکار رایج خود را شناخته و می دانید چقدر رابطه ی شما را تحت تاثیر قرار داده است.
کلید حل مسئله این است که بدانید، راهکار هایی که شما قبلا برای حل مسئله استفاده می کردید در موقعیت فعلی بکار نمی آیند. حال زمان آن رسیده که یکسری راهکار های مقابله ای جایگزین و مفید ایجاد کنید:
۱. نحوه ابراز احساسات و بیان کردن نیاز های خود را تغییر دهید( در قسمت های قبل به این مهارت پرداخته شده)
۲. پیش فرض های خود را در مورد همسرتان، مورد بررسی قرار دهید( قبلا به آن پرداخته شده)
۳. نحوه مذاکره کردن درست را یاد بگیرید.( قبلا به آن پرداخته شده)
۴. مهارت حل مسئله را یاد بگیرید.( قبلا به آن پرداخته شده)

برای آشنایی بیشتر به کتاب مهارت های زناشویی مراجعه نمایید.

منبع: مک کی ، متیو، فانینگ ، پاتریک، پالک، کیم . مهارت های زناشویی . ترجمه : رحیمی ، محمد علی. تهران : ارجمند ۱۳۸۹