معنای عشق در زندگی زنان (عنصرِ تنازع قدرت)
قسمت سوم

(عنصرِ تنازع قدرت) دکتر علیرضانژاد گفت: در طی مصاحبه ها در خصوص عشق به این نتیجه رسیدم که عنصرِ تنازع قدرت، عنصری جدانشدنیِ در عشق است. عشق زن به مرد قدرتمند به دلیل شریک شدن در قدرت او است اما همان زن می خواهد آن مردِ قدرتمند؛ تنها و تنها در برابر او ضعیف باشد! نگاه زنان شرکت کننده در پژوهش به عشق دوگونه است:

۱- عشق تجربه شده: تجربه عاشقانه و عشق آن چنان که آن را زیسته اند.

۲- عشق شنیده شده، عشق آن چنان که به ایشان عرضه شده است: عشق برساخته شده توسط رسانه ها (اعم از هالیوود؛ بالیوود؛ رمان های عاشقانه، ادبیات کهن از قبیل لیلی و مجنون و حتی ادبیات عامیانه و غیره) (عنصرِ تنازع قدرت)

فرآیند عاشق شدن زنان شرکت کننده در این پژوهش معمولا ابتدا از «خوش آمدن» شروع می شود؛ سپس به «دوست داشتن» می رسند و مرحله بعدی «عشق» است. برای خانم های متولد دهه ۳۰ به قبل پس از این مرحله، «مهر» حاصل می شود که تمام ظواهر از بین رفته و مهر جانشین تمامی عواطف شده است. برای برخی از زنان مشارکت کننده در این پژوهش پس از مرحله خوش آمدن، عشق ظاهر شده و برخی گمان می کردند پس از عشق به مرحله دوست داشتن رسیده‌اند.

سخنران این جلسه خاطر نشان کرد: بسیاری از زنان متولد قبل از دهه ۵۰ که در این پژوهش شرکت کردند، ازعشق به عنوان “دامی” برای زن یاد می کنند در صورتی که متولدین دهه ۵۰ به بعد به دنبال پیدا کردن عشق و تجربه آن هستند.در کل رویکرد زنان به عشق در ۶ دسته اصلی تقسیم بندی می شود:

۱- زنان مخالف عشق: متولدین دهه ۴۰ و بعضا دهه های ماقبل: عشق به مثابه خطر و دام .

۲- برتری دوست داشتن به عشق: برخی از زنان متولد دهه ۴۰ دوست داشتن را به جای عشق انتخاب می کنند. آنان به دنبال رابطه ای پایدارند که در آن فردیت آن ها محترم شمرده شود.

۳- طرفداران عشق رمانتیک: زنان متولد دهه ۵۰ که در این پژوهش شرکت کردند معمولا به سختی یک رابطه را ترک می کنند چون معتقدند عشق تنها یک بار رخ می دهد نه بیشتر. تمایل به عشق رمانتیک در زنان دهه 60 به ویژه تا نیمه های دهه 60 هم مشاهده شد. یکی از این زنان به مفهوم دقیق عشق رومانتیک جامع عمل پوشید او حتی علیرغم عدم وجود توان رابطه جسمی تا 6 سال با همسرش زندگی کرد و به او عشق ورزید. (عنصرِ تنازع قدرت)

۴- عشق های متعدد در طول هم: زنان متولد انتهای دهه ۵۰ و دهه ۶۰: تجربه چند عشق در طول هم و نه به طور همزمان را دارند.

۵- فانتزی حرمسرا: زنان متولد نیمه دوم دهه ۶۰ تجربه فانتزی حرمسرا را به نمایش گذاشتند. عنصر تعهد در این شرایط کم اهمیت تر می شود. به نظر می رسد فانتزی حرمسرا در نزد زنان بیشتر به مثابه عکس العمل به نوع مردانه این رفتار ایجاد شده است. تمایل به رابطه برابر در ایجاد این شرایط موثر بوده است.

۶- عشق ناب: تعهد و رابطه عاشقانه از خودِ فرد عاشق مهم تر است.

دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی در ادامه دو گانه های عشق مدرن برای زنان را برشمرد:

۱- دوگانه عقل و عشق: تمایل به عشق عاقلانه با افزایش سن افزایش می یابد. (عنصرِ تنازع قدرت)

۲- دوگانه احساس – رابطه: دوگانه تمایل به رابطه مدرن با احساسات عاشقانه سنتی در عشق مدرن؛ محل چالش است. این دوگانه در اغلب شرکت کنندگان در پژوهش دیده می شود.

۳- عشق شهوانی وعشق رمانتیک: در عین اینکه برخی از زنان متولد دهه ۶۰ در جستجوی رابطه ناب هستند، ولی هنوز احساسات سنتی آن ها را احاطه کرده و همه عناصر سنتی از ذهن زن تازه مدرن؛ پاک نشده است. آنان بر این باورند که به دنبال عشق رومانتیک هستند اما عملا نشانه های عشق شهوانی را به نمایش می گذارند.

۴- دوگانه عاشق – معشوق: حتی وقتی زن ها مایلند شروع کننده رابطه و انتخابگر باشند، همچنان تمایل دارند نقش معشوق را داشته باشند.

۵- دوگانه همسر- معشوق: تمایل به داشتن ویژگی های معشوق پس از ازدواج با وجود نقش همسری؛ برای زنان ایجاد چالش می کند. این امر در فانتزی حرمسرا نیز برای زن مطرح است. برخی از آن ها در برابر مرد در موقعیت معشوق و برخی دیگر در موقعیت همسر قرار دارند. موقعیت همسر با ثبات تراست اما فانتزی عشق در موقعیت معشوق ظاهر می شود.

۶- عاشق- معشوق- هم دست: اکثر خانم ها دنبال @male(یعنی مرد ایده آل) هستند اما در مقابل، زنانی هم هستند که به دنبال همدستانی از بین مردان می گردند، این گروه از زنان به این مردان به عنوان همدستانشان در چالش های اجتماعی نگاه می کند.
سخنران این نشست در پایان بحث خود افزود: نتایج این پژوهش؛ مهر تاییدی بر این جمله گیدنز میزند که :ازدواج برای عشق می تواند بر روند افزایشی طلاق به نحو مثبت تاثیر دارد.

آکادمی زوج و خانواده درمانی

روان نیوز (تازه ترین مطالب در حوزه روانشناسی)