روان نیوز

تفکر انتقادی :

هدف از آموزش مهارت های زندگی ، پرورش توانایی های روانی – اجتماعی است که فرد را قادر می سازند به طور موثری با مقتضیات و کشمکش های زندگی رو به رو شود . بنابراین لازم است که توان اندیشیدن خود را توسعه دهیم .

یکی از انواع تفکر در آدمی ، تفکر انتقادی است . تفکر انتقادی یا نقادانه ، توانایی تحلیل اطلاعات و تجربه هاست . به عنوان مثال چقدر تحت تاثیر شایعات قرار می گیریم ، چقدر تحت تاثیر تبلیغات رسانه ها یا حرف های دوستان خود قرار می گیریم ؟ برای پذیرفتن یک حرف یا خبر چه قدر تحقیق و تفحص می کنیم ؟

ارتباط بین تفکر انتقادی و بهداشت روانی در آن است که تشخیص و ارزشیابی عوامل موثر بر رفتار و نگرش ها با این ویژگی ذهنی تسهیل می شود. فردی که دارای مهارت تفکر انتقادی است می تواند آنچه را به او ارائه یا تحمیل می شود بدون بررسی دقیق نپذیرد، مثلاً ارزش ها ، فشار همسالان یا همکاران ، رسانه ها و…

 انسانی که دارای تفکر انتقادی است راه حل ها را یکی پس از دیگری می آزماید . در این حالت پاسخ های او القایی ، ذهنی ، عاطفی و بی اساس نیست بلکه  از متن واقعیت بر می خیزد.

تفکر نقادانه یکی از مهارتهای زندگی است که خود زمینه ساز مهارتهای  تصمیم گیری و حل مسئله است، تفکر نقاد با انتقاد فرق دارد، چرا که هدف از انتقاد، ایراد گرفتن است ولی تفکر نقاد، نقد و بررسی همه جوانب، نقاط مثبت و منفی موضوع و مقایسه آن ها با یکدیگر است برای اینکه بتوانیم تصمیمی درست تر و منطقی تر بگیریم.

اگر هر کس با تفکر در خود، بتواند به نقد و بررسی و کنکاش مسایل پیش آمده اش بپردازد، در می یابد که کلید گشایش هر قفل و مشکلی نزد خود اوست و بی جهت آن را در نزد دیگران می جوید.

تعریف:

1. این نوع تفکر، نوعی فرآیند شناختی فعال، هدفمند و سازمان یافته است که شخص با استفاده از آن به بررسی افکار و عقاید خود و دیگران می‌پردازد و با ارزیابی و تفسیر ماهرانه خود به درک و فهم روشن‌تر و بهتری دست می‌یابد.

2. یک فرایند شناختی، فعال، هدفمند و سازمان یافته است که شخص با استفاده از آن به بررسی افکار و عقاید خود و دیگران و یا موقعیت های خاص می پردازدو با ارزیابی و تفسیر ماهرانه خود به درک و فهم روشن تر و بهتری دست می یابد.

3.  تفکر نقاد، تفکری منطقی است که بر نحوه تصمیم‌گیری تمرکز دارد و بر عملکرد فرد اثر می‌گذارد و تعیین می‌کند که فرد چه تصمیمی بگیرد یا چه عملی را انجام دهد.

4. فرایندی که به بررسی صحت، دقت و ارزش اطلاعات و دانسته‌ها می‌پردازد.

5.  این فرایند با جستجوی دلایل، راهکار‌ها و ارزیابی موقعیت‌ها و وضعیت‌ها آغاز می‌شود و فرد بر اساس شواهد و مدارک عینی و واقعی دیدگاه خود را تغییر می‌دهد و در نهایت تصمیم‌گیری می‌کند.

فواید:

1.  تفکر نقاد فرد را از درون توانمند می‌سازد، به همین دلیل همیشه در مقابل وسوسه‌ها، پیشنهادهای ناسالم و خطرات ایمن می‌شود.

2.  – تفکر نقاد یکی از اساسی‌ترین عواملی است که به پرورش هویت سالم کمک فراوانی می‌کند. روحیه مطالعه، بررسی، سنجش و ارزیابی به افراد به ویژه نوجوانان کمک می‌کند که مسیر زندگی خود را بر اساس آنچه که خود می‌خواهند تعیین کنند و در این راستا روش‌های متفاوت و مختلفی را بررسی و ارزیابی کرده و مسیر خود را تعیین کنند.

3.  داشتن تفکر نقادانه به ما کمک می کند تا هنگام تصمیم گیری، مسئله را از جوانب مختلف خوب بررسی و نقد کنیم، زیرا تفکر نقادانه بر پایه پرسیدن، کسب اطلاعات و استدلال قرار دارد و از تعصب و خود رایی به دور می باشد.

4. این نوع تفکر باعث می شود فکر و ذهن انسان باز شود و مانع از خشکی ذهن می گردد و همچنین فرد برای مشکلات زندگی خود راه حل های متعدد و متنوع به دست می آورد ، مانع از نا امیدی ، درماندگی و استیصال می شود و به فرد احساس تسلط می دهد و به او کمک می کند که با مشکلات به چالش بپردازد ( چالش به معنی دست و پنجه نرم کردن و مبارزه با مشکلات است ).