ترس و اضطراب چيست و چرا ما ميترسيم ؛ ناآرامي و بي‌قراري حركتي ، اضطراب و ترسهاي مرضي (فوبي ها )
ترس و اضطراب چيست و چرا ما ميترسيم
قسمت دوم
اختلال اضطراب عمومي و فراگير
اين اختلال معمولا به صورت تدريجي شكل مي‌گيرد و به‌طور معمول بعد از يك تجربه مشخصي كه براي فرد بسيار فشار آور بوده، به وجود مي‌آيد. رفته‌رفته اين حالت به شكل احساس هراسي درمي‌آيد طولاني‌‌مدت و ادامه‌دار كه در اكثر محيط‌ها، در رابطه با اكثر چيزها و در بيشتر رابطه‌هاي فرد وجود دارد؛ احساس هراس و نگراني نسبت به چيزهايي كه مي‌توانند اتفاق بيفتند و فرد مبتلا به اضطراب فراگير تنها براي مدت بسيار كوتاهي قادر است كه خود را از آن رها كند.
در اين حالت فرد گزارش مي‌دهد كه «هميشه اين افكار وحشتناك را دارم و هيچ نمي‌توانم اين افكار را از خودم دور كنم» و علايمي را گزارش مي‌كنند كه شامل اينها هستند:
-ناآرامي و بي‌قراري حركتي مانند لرزش در اندام، گرفتگي عضلات و پرش دست يا پا.
-تحرك‌پذيري شديد و غيرقابل كنترل فعاليت‌هاي بدني كه به شكل احساس تنگي نفس، عرق زياد، خشكي دهان و سرگيجه ظاهر مي‌شود.
-افزايش شديد توجه متمركز بر خود و هوشياري زياد نسبت به خود كه به شكل احساس گرفتگي و كوفتگي، مشكل در به خواب رفتن و مشكل در خوب خوابيدن، تحريك‌پذيري و يكه خوردن‌هاي زياد خود را نشان مي‌دهند.
از مشخصات ديگر اين اختلال اين است كه فرد همواره بيشتر و بيشتر تحت اختيار هراس‌هايش قرار مي‌گيرد و قدرت كنترل خود را روي آنها رفته‌رفته از دست مي‌دهد «آنقدر احساس فشار مي‌كنم كه آرام و قرار ندارم. به‌دنبال هر چيزي بايد روزها فكر كنم كه چه اتفاقي خواهد افتاد». اگرچه اين نشانه‌ها در مورد همه افراد به‌طور يكسان وجود ندارد ولي همه در يك دايره شيطاني اسير هستند؛ دايره‌اي به شكل فشار دايمي، ناآرامي فزاينده، عصبانيت و علايم جسمي. به‌دنبال اينها وظايف روزانه و فعاليت‌هاي لازم زندگي رفته‌رفته كنار گذاشته‌شده و فرد به آينده خود بسيار نااميد مي‌شود كه اينها تاثيرات خاص خود را بر زندگي فرد با ديگران برجاي گذارده و سبب فشارهاي تازه‌اي مي‌شوند .
اضطراب و ترسهاي مرضي (فوبي ها )
اضطراب يك احساس طبيعي براي انسان به حساب مي آيد همه ما آن را وقتي با موقعيتهاي تهديد كننده يا دشوار روبرو مي شويم، تجربه مي كنيم.
مردم اغلب اين احساس را استرس ( فشار روحي) مي نامند اما واژة استرس مي تواند براي دو معني مختلف بكار گرفته شود. از يكسو عواملي كه ما را مضطرب مي سازند و از سوي ديگر واكنش ما به اين عوامل. اين امر سبب مي شود اين واژه گمراه كننده باشد و لذا ما اين واژه را استفاده نخواهيم كرد.
ترس و اضطراب : زماني كه اضطراب حاصل يك مشكل ادامه دار مانند مشكلات مالي باشد ما آن را نگراني (Worry) مي ناميم، اگر اين يك پاسخ سريع به يك تهديد ناگهاني باشد مانند نگاه به پايين از بالاي يك صخره يا مواجهه با يك سگ خشمگين (Dog) ما به آن واژه ترس را مي دهيم. بطور معمول هر دوي ترس و اضطراب مي توانند مفيد باشند كه به ما كمك مي كنند از موقعيت هاي خطرناك پرهيز كنيم، ما را هوشيار مي سازند و به ما انگيزه مي دهند تا به مشكلات فائق آئيم.
اما چنانچه اين حس ها بيش از حد قوت گيرند يا بمدت طولاني ادامه يابند. مي توانند ما را از انجام اموري كه قصد انجامشان را داريم باز دارند و زندگي را برايمان بسيار ناخوشايند سازند.
يک فوبي ( ترس مرضي)، هراس از موقعيت ها يا چيزهايي است که خطرناک نيستند و اغلب مردم آنها را مشکل زا نمي دانند.
اضطراب و ترسهاي مرضي در كودكان
اغلب كودكان در مراحلي از زندگي خود از برخي چيزها بشدت دچار وحشت مي شوند. بعنوان مثال، كودكان نوپا بسيار به افرادي كه مراقب ايشان هستند وابسته اند اگر به هر دليل آنها از بزرگترهاي خود جدا افتند مي توانند بشدت مضطرب يا آشفته شوند. خيلي از بچه ها از تاريكي يا هيولاهاي خيالي وحشت دارند.
ترس و اضطراب : اين ترسها معمولا” وقتي كودك بزرگتر مي شود ناپديد مي شوند و معمولا” زندگي كودك را ضايع نمي كنند يا بر روند تكامل ايشان تاثيرينمي گذارد آنها اغلب در مورد رويدادهاي مهمي مانند اولين روز مدرسه مضطرب خواهند شد اما متعاقبا” ترسشان از بين خواهد رفت و قادر مي شوند روال عادي زندگي را پي گيرند و از موقعيت جديد لذت ببرند.
ترس و اضطراب : نوجوانان اغلب ممكن است بدخلق باشند آنها گرايش دارند به اينكه در خصوص ظاهرشان، اينكه ديگران در موردشان چگونه فكر مي كنند، عموما” چگونه با مردم سركنند نگران باشند اما اين نگراني بويژه در خصوص نحوه رفتار با جنس مخالف صادق است با اين نگراني ها معمولا” مي شود با صحبت درباره شان برخورد كرد. با اين وجود، اگر آنها بيش از حد قوي باشند ديگران ممكن است متوجه شوند كه اين نوجوانان وضعيت تحصيلي مناسبي ندارند رفتارشان متفاوت است ويا جسما” احساس بيماري مي كنند.
چنانچه يك كودك يا نوجوان چنان احساس اضطراب يا ترس كند كه سبب لطمه به زندگيش بشود، درخواست از پزشك خانواده جهت توجه به مشكل موجود اقدام مناسبي خواهد بود.
تازه ترین اخبار و مطالب در حوزه روانشناسی
گردآوری کننده: مهسا جوکار