روان نیوز

طرح واره درمانی
قسمت اول

ذهن انسان درست مثل یک بایگانی انبوه است که برای هر مفهوم یا شی پرونده ای جداگانه دارد. محتویات این پرونده ها به تدریج از تجربه ها و آموخته های فرد پر و طبقه بندی شده است. به چنین ساختارهای شکل یافته ای از مفاهیم و دانش ها طرح واره می گویند. ما برای بسیاری از چیزها در ذهن یک طرح واره داریم. مثلاً اگر بگویند مهمترین صفات یک معلم را شرح دهید شما در ذهن تان به تصویری از یک معلم مراجعه و صفات برجسته این تصویر را ذکر می کنید. این تصویر همان طرح واره شکل گرفته در ذهن برای شغل معلمی است. وجود طرح واره ها منجر به تفکر منظم و دسترسی آسان به اطلاعات مورد نیاز می شود. علاوه بر این ذهن برای مدیریت حجم انبوه اطلاعات و جزئیاتی که هر روز با آها روبه روست روش خاصی دارد.

هر گاه انسان با داده های جدیدی رو به رو شود، به آنهایی که سازگار با یک طرح واره پیشین است توجه می کند و از بقیه جزئیات چشم می پوشد به این ترتیب صرفاً اطلاعات همخوان با تصویر های ذهنی و پیش فرض ها در پرونده ی آن مفهوم یا خاطره بایگانی و ذخیره می شود. این روش همان پردازش طرح واره ای است. یعنی اگر به شما فیلمی نشان دهند که در آن یک معلم و یک نجار کارهای مشابه ای از قبیل: روزنامه خواندن، سیگار کشیدن، تماشای تلویزیون یا شطرنج بازی انجام دهند، شما کارهایی مثل روزنامه خواندن و کتاب خواندن را که جزئی از تصویر ذهنی تان از معلم است بهتر و ماندگارتر در ذهن به خاطر می سپارید(پیروان، ۱۳۹۲)

طرح واره (اسکیما) فراتر از یک باور است. سامانه شناختی همه ما دارای طرح واره هایی است که ما را برای مقوله بندی اطلاعات و پیش بینی رخدادها توانا می سازد به دیگر سخن طرح واره چونان یک سازه پردازشگر فراگیر در سامانه شناختی ما عمل می کند. ویژگی مقاوم بودن و سخت جانی طرح واره ها آنها را در صدر فهرست چالش های کسانی قرار می دهدکه در حرفه شان با تغییر سروکار دارند