آشنایی با بیماری “اختلال استرس بعد از تروما”(استرس پس آسیبی)
آشنایی با بیماری “اختلال استرس بعد از تروما”(استرس پس آسیبی)
در سال ۱۹۷۵ با تمام شدن جنگ ویتنام، سربازان آمریکایی که از نبرد جان سالم به در برده و به خانههای خود برگشته بودند علایمی از ترس، وحشت و اضطراب مداوم را از خود نشان میدادند که بعدها در کتابهای روانپزشکی آن را به نام PTSD یا «اختلال استرس بعد از تروما» نامیدند
اما سربازان گرفتار در وحشت و خشونت جنگ تنها کسانی نیستند که در معرض این اختلال روحیاند؛ بلکه هر انسانی که دچار یک حادثه دردناک در زندگی شود اما برای مدتی طولانی یا همیشه با ترس و نگرانی و وحشت آن زندگی کند درحقیقت به PTSD دچار شده است.
امروز بعد از گذشت بیش از ۳۰ سال از جنگ ویتنام تحقیقی که اخیرا روی کهنه سربازان این جنگ انجام شده نشان میدهد که PTSD طولانی مدت نه فقط باعث رنج روحی میشود بلکه یک عامل خطر بسیار جدی نیز هست که حتی بیشتر از عوامل خطر شناخته شده میتواند فرد را دچار بیماریهای مزمن جسمی و مرگ زودرس کند.
در هنگام حوادث سخت و وحشت آوری که زندگی را تهدید میکند یا باعث تکان روحی میشود بیشترآدمها دچار پریشانی میشوند. ترس از نداشتن امنیت یا ترس از تکرار حادثه در دل خانه میکند و انگار تصویر حادثه مدام در برابر چشم قرار دارد. بیشتر افراد بعد از چند روز تا چند هفته بر این پریشانی غلبه میکنند و به جریان طبیعی زندگی برمیگردند، اما در بعضی آدمها این واکنشهای احساسی ادامه پیدا میکند و این همان جایی است که مرز بین انسان سالم و فرد مبتلا به PTSDجدا میشود.
در این اشخاص خاطره بد و رنج آور حادثه، گاه و بیگاه به ذهن هجوم میآورد و بهاصطلاح در حالتی از فلاش بک یا بازگشت به گذشته همان احساسهای ناخوشایند زمان حادثه تکرار میشود. حتی خواب شبانه هم ممکن است پر از اشارهها و علامتهایی باشد که آن حادثه را یادآوری میکند. به همین دلیل فرد مبتلا به PTSD برای در امان ماندن از شر هجوم این احساسها از همه مکانها، موقعیتها یا اشخاصی که به نوعی تداعیکننده آن حادثه هستند دوری میکند و حتی از صحبت کردن در مورد آن هم گریزان است.
این افراد احساس جداماندگی یا غریبه بودن نسبت به دنیای پیرامونی خود دارند و به فعالیتهای مهم زندگی خود بیعلاقگی نشان میدهند، در عوض ممکن است هر لحظه گوش به زنگ وقوع یک اتفاق باشند که این حالت میتواند آنها را عصبی و تحریک پذیر کند.
نگاهی به آمارها نشان میدهد که بین ۸ ـ۷ درصد از جامعه در دورهای از زندگی به PTSD دچار میشوند که در بعضی موارد مثل بازماندگان جنگ یا آنهایی که در معرض تجاوز جنسی قرار گرفتهاند آمار ممکن است به ۳۰ درصد برسد.
بلایای طبیعی مانند زلزله، سیل و طوفان، آتش سوزی، تصادف رانندگی، سقوط هواپیما، حوادث تروریستی، تجربههای شخصی مانند هتک حرمت و فجایع عمدی بشری مانند قتل عامها، شکنجهها، بمبارانها یا حتی اردوگاههای کار اجباری از اتفاقهای دردناکی هستند که شیوع PTSD در آنها بیشتر گزارش شده است.